Reactie op PANO-reportage over droogteproblematiek in Vlaanderen

Nood aan slimme verharding en globale shift in waterhuishouding

Naar aanleiding van de PANO-reportage van 10 maart jl. over de schrijnende gevolgen van de droogteproblematiek in Vlaanderen, bevestigt de Vlaamse Confederatie Bouw en de Cluster Complementaire Bedrijven dat er verder hard gewerkt dient te worden aan slimme verharding en aan een globale aanpak van waterinfiltratie in onze regio. Vlaanderen is de meest dichtbevolkte regio van Europa en bijna 16% van haar oppervlakte is verhard. 84% is onverhard, maar de globale waterhuishouding is niet toereikend uitgerust om een optimale infiltratie van regenwater mogelijk te maken. Daarnaast benadrukt de VCB de gunstige evoluties op het vlak van bijkomend ruimtebeslag en bijkomende verharding. Beide worden trouwens met elkaar verward in de reportage. Voorts zet de VCB samen met de Cluster Complementaire Bedrijven, die de bronbemalers en de geothermische boorbedrijven incorporeert, haar schouders onder een bindend charter waarbij haar leden een code van goede praktijk, wettelijk bepaalde richtlijnen en opleidingsbehoeften onderschrijven omtrent kwaliteitsvolle boorwerken.

Bouw is partner voor ommezwaai in waterbeheer

De PANO-reportage wijst er terecht op dat zowel voor de verharde als voor de onverharde ruimte in Vlaanderen er nog heel wat stappen dienen gezet te worden. Op beide terreinen dient de waterhuishouding te worden omgegooid. Zowel in steden als elders dienen bouwprojecten systematisch gepaard te gaan met blauwgroene maatregelen die de grondwaterlagen ten goede komen. Volgens de laatste gegevens van statistiek Vlaanderen stagneert de verhardingsgraad al enkele jaren en situeert die zich op 15,9% van de oppervlakte. Dat valt dan ook niet te verwarren met het veel bredere ruimtebeslag dat naast gebouwen en wegen ook de tuinen, parken, recreatiezones, serres, telecommunicatie enz. omvat.

Aangezien de verhardingsgraad het hoogst is in en rond de steden, is er een urgente behoefte aan de aanleg van slimme verharding met collectieve oplossingen waarbij de afwatering naar het laagste punt wordt voorzien en de recuperatie en infiltratie van regenwater de norm worden. Terwijl onze centra en kernen vandaag nog te vaak gemengde rioleringsstelsels hebben die vervolgens de waterzuiveringsinstallaties systematisch overbelasten. Voorts kunnen de miljoenen huishoudens hun tuinen – zo’n 10 % van de Vlaamse oppervlakte – doordacht inzetten om water te recupereren enerzijds en te laten infiltreren anderzijds. Bij nieuwbouw zijn zowel de recuperatie als de infiltratie van regenwater vandaag al verplicht. Daarnaast werkt de sector samen met VLARIO aan een groenblauw peil om huishoudens een sensibiliserend instrument te bieden om verdere gunstige ingrepen te realiseren aan hun individueel waterbeheer op het vlak van recuperatie en infiltratie.

Voorts is 84% van de Vlaamse oppervlakte onverhard, maar de algemene waterhuishouding is vaak niet voorzien op de infiltratie van het regenwater dat vervolgens vooral afstroomt richting het ondergedimensioneerde rioleringsstelsel. Eerder is het huidige systeem voorzien op de snelle afvoer richting waterlopen, wat in grote mate ten nadele is van het vasthouden van regenwater in de grondwaterlagen. Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir wil met haar blue deal hieromtrent versneld het tij doen keren. Want ook bij ontharde gebieden zoals akkers (landbouw neemt bijna 60 % in van de Vlaamse oppervlakte) doet zich massale afstroming van regenwater voor zonder infiltratie in de bodem. Ook op dit vlak kunnen groenwerkers in de bouw het verschil helpen maken. Zij brengen vandaag reeds cruciale veranderingen teweeg in het landschap met behulp van natuurtechnische milieubouw (NTMB). Daarbij leggen zij in landelijk gebied onder meer houthakseldammen en infiltratiebekkens aan om verdere afstroming te vermijden en het regenwater in de bodem te laten infiltreren.

Kwaliteitsvolle boorwerken dankzij bindend charter, opleidingen en last but not least handhaving

Ten slotte heeft de Cluster Complementaire Bedrijven binnen de Confederatie Bouw de bronbemalers en de geothermische boorbedrijven onder haar hoede. Zij zetten hun schouders onder een charter dat het cruciale belang onderlijnt van best practices bij het boren van o.a. grondwaterputten, van duidelijke richtlijnen conform de wettelijke bepalingen en van de nood aan continue opleidingen. Niet alleen werd er onlangs een opleiding voor boormeesters ontwikkeld in samenwerking met de Vlaamse milieumaatschappij (VMM), ook is er continu overleg met VMM over de handhaving om kwaliteitsvol boren te waarborgen.